FÀKAN

Dɔnniya fòrobayali

Dɔnniya fòrobayali jὲmukan tàko 27nan

Sannadɔn : Kɛnɛfɛtaa somaasama/sugumɔ sɔ̀rɔlenw (yeko 6)

 

 

1. Somaasamaw bakuurubafɔli : minnu Лɛfɔra tàko tὲmɛnenw na

  • Kɛnɛyako yiriwali sababuw sɔ̀rɔli kɛnɛfɛtaa fɛ
  • Teleko bangeli n’a yiriwali sababuw sɔ̀rɔli kɛnɛfɛtaa fɛ
  • Nὲgɛjurusirako yiriwali sababuw sɔ̀rɔli kɛnɛfɛtaa ‘sababu la
  • Fogolanko yiriwali sababuw sɔ̀rɔli kɛnɛfɛtaa ‘sababu la
  • Bàguyɔrɔdɔn yiriwali sababuw sɔ̀rɔli kɛnɛfɛtaa ‘sababu la
  • Waati cogoya dɔnni ani waatiyɛlɛma lasaali yiriwali sababuw sɔ̀rɔli kɛnɛfɛtaa fɛ
  • Dɔnniya ni fὲɛrɛ jùrulacaw poyili kɛnɛfɛtaa ‘sababu la
  • Dɔnniya nège n’a dannaya sankɔrɔtali kɛnɛfɛtaa ‘sababu la
  • Gafew bɔli kɛnɛfɛtaa wàabɔkanw kan

2. Kuma Bɛ somaasama minnu ɲɛfɔli kan bì tàko la
2.1 Kɔ̀rɔmansow yeli kɛnɛkɔnɔfɛnw ‘tɔgɔ la

  • Kabini kɛnɛfɛtaa Kɛra sangawuli ye, a jàmana fɔlɔ dɔw Miiril’a la kà kɔ̀rɔmanso Jɔ̀ a sugumɔw lasagoli ‘kan ma ;
  • Jàmana dɔw ta Kɛr’a la kà kɛnɛfɛtaa bolofara Fàra u ka pankurunko tɔgɔlakɔrɔmanso kow kan ;
  • Irisila ye kɔ̀rɔmanso dɔ Jɔ̀ ‘kɛrɛnkɛrɛnnenya la kɛnɛfɛtaa ‘tɔgɔ la ko «Musée Mémorial de l’astronautique »  1981 sàn na;
  • Etazunikaw ye kɔ̀rɔmanso dɔ Jɔ̀ Alamogɔrdo u ka kɛnɛfɛtaa nɔ̀w màrali ‘kan ma 2005 sàn na ;
  • Bì, mɔ̀gɔ hakɛ min bɛ Tὲmɛ kà T’u ɲɛ Da o kɔ̀rɔmanso kɔnɔfɛnw kan, o bɛ màa miliyɔn duuru Bɔ san ‘kɔnɔ ;

2.2 Jyɛn kὲlɛba wɛrɛ kɛli sènnasumayali sababu bɔli kɛnɛfɛtaa la

  • Jyɛnkɛlɛ kɛko flà minnu Kɛra, olu Sènnateliyara ɲɔgɔn ‘kɔ cogo dɔ la : 14-18 / 39-45 ;
  • U flà ni ɲɔgɔn cɛ ma Jànya : sàn 20 dɔrɔn ;
  • A dun kɛko laban tὲmɛnen bɛ Лini kà sàn 80 Sɔ̀rɔ dɔ wɛrɛ ma Se kà Poyi fɔlɔ ;
  • Jàteminɛw y’a Jìra ko jyɛn kalansoli min Kɛra ɲɔgɔn na, k’olu ‘sèn Bɛ kὲlɛ Лɔ̀nini na kà Taa kɔ fɛ ‘tùma bɛɛ ;
  • Kɛnɛfɛtaa nɔ̀w dun ‘sèn Bɛ jyὲn kalansoli la ‘ɲɔgɔn na kosɛbɛ ;
  • Jyɛn kalansoli ɲɔgɔn na kà bɛɛ Blà ‘dakun kelen na kùnnafoniko siratigɛ la, o sababuba dɔ ye fananfɛganseli ye ;
  • Fananfɛganseli dun ye kɛnɛfɛtaa somaasama dɔ ye ;
  • Màntonw ni fananlasalan minnu Dlàra jàmana disibaw ka kὲlɛbolow fɛ, olu bɛ dasumu-sumuni Kɛ kὲlɛɲɔgɔn ka kὲlɛlabɛnw kan cogo bɛɛ la ;
  • O de la, jyɛnkɛlɛ sènnasumayara kɔsa in na bàri u bɛɛ bɛ ɲɔgɔn sὲbɛ Dɔn kὲlɛminɛnko siratigɛ la ;
  • Kɛnɛkɔnɔminɛnw b’a Da kɛnɛ kan u fàn flà bɛɛ ye ko fàn dɔw in ka kὲlɛdenw ‘kùn Bɛ yɔrɔ dɔ kan ;
  • An b’a Fɔ o la ko kὲlɛ tɔ̀ Kɛra dankoronbin ye disibaw ni ɲɔgɔn ‘cɛ.

3. Dodaɲɛ kura fɔlenw kùnɲɔgɔnw dili fransɛkan na

dankoronbin = dissuasion
dasumu-sumuni = sondage
fananfɛganseli = télécommunication
fananlasalan = télescope
kɛnɛfɛtaa = exploration spatiale
kɔ̀rɔmanso = musée
sugumɔ = retombée

Sunkofɔlan
Bridge to moscow, Musée de l’astronautique, https://bridgetomoscow.com/fr/musee-de-lastronautique, (2023 10 22)
Gouvernement du canada, Retombées de l’exploration spatiale dans le quotidien, https://www.asc-csa.gc.ca/fra/a-propos/retombees-de-l-exploration-spatiale-au-quotidien/, (2023 10 21).
Microsoft Encarta Junior, 2009, l’homme dans l’espace.
New Mexico Museum of Space History, Coyright Statement, https://www.nmspacemuseum.org/copyright-statement/?doing_wp_cron=1697968268.9755110740661621093750, (2023 10 22)
Sciences pour tous, Ce que la conquête spatiale a apporté à notre quotidien, https://www.sciencespourtous.org/actu/ce-que-la-conquete-spatiale-a-apporte-a-notre-quotidien/ (2023 10 21).

Blàdon : 2023-12-23     Yɛlɛmako laban : 2024-02-26


I fɛla Fɔ fasiri kan :

Captcha

Jagomajira

Daɲɛgafe sànta

Fàkan bataki

Sìgidɔn

Jyɛn jamanaw

 

Mali duguw

Daɲɛsɛbɛn

Maralenw

2024

2023

2023-12

2023-11

2023-10

2023-09

2023-08

2023-07

2023-06

2023-05

2023-04

2023-03

2023-02

2023-01

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2017-12

2017-10

2017-09

2017-08

2017-07

2017-06

2017-05

2017-04

2017-03

2017-02

2017-01

2016

2016-12

2016-11

2016-10

2016-08

2016-07

2016-06

2016-05

2016-04

2016-03

2016-02

2016-01

2015