FÀKAN

Jatedɔn

Jatedɔn ye kàlan ye min bɛ tàli Kɛ danni ni jate ani sumani daliluw kan. O siratigɛ la, a kàlan bɛ da Minɛ ni da suguyaw ye. 

Jatedɔn dugumadakun bɛ Dabɔ danni degeli ma (1, 2, 3, 4, 5, 6.....). A bɛ Bɔ o la kà Kɛ jate sugu naani fɔlɔ degeli ye: kafoli, dɔbɔli, sìgiyɔrɔmani ani tlali.

Jateko baara bɛ Kologirinya o daugumadakunw dɔrɔn ma fo kàlansen wɛrɛ bɛ Poyi a 'kɔnɔ. Mali la, o kàlansen kuraw bɛ da Minɛ kàlan sàn wolonflanan na ni jatedɔn tɔgɔ ye.

Jatedɔn ye daw Tla-tla sìgiyɔrɔma-sigiyɔrɔma ye ka Kɛɲɛ ni dalilu min b'u Fàra ɲɔgɔn kan. O la, daw kàlanni bɛ Fɔlɔ dannidaw la. Olu mana Bɔ yen, da sugu wɛrɛ minnu bɛ Kàlan olu ye murumurudaw, daliludaw, da kolokoto ani fɛn wɛrɛw.

Kàlandenw bɛ Лininka daw sɔrɔcogo la: 20 Sɔrɔla cogo di walima i bɛ da jumɛn ni jumɛn jate Bɔ walasa i bɛ 20 Sɔrɔ? Walima, 'kɛrɛnkɛrɛnnenya la, da jumɛnw bɛ Sìgiyɔrɔma ɲɔgɔn na kà 20 Bange? O jate bɔli ye 20 sìgiyɔrɔmadaw ɲinini ye.

N'i ye 5 sìgiyɔrɔma 4 na o bɛ 20 Di i ma. O kɔrɔ ye ko n'i b'a fɛ kà 20 sɔrɔcogo Dɔn, ko 5 ni 4 sìgiyɔrɔmali ɲɔgɔn na y'o sababu dɔ ye. Nka yala 20 tɛ Sɔrɔ da wɛrɛw sìgiyɔrɔmani la ɲɔgɔn na ni 5 ni 4 t tɛ wa? An k'o ɲininkali Kɔrɔbɔ k'a Maflɛ:

2 x 10 = 20  (2 ni 10 sìgiyɔrɔmani fana bɛ 20 Di)

1 x 20 = 20 (1 ni 20) sìgiyɔrɔmani fana bɛ 20 Di)

Kàra 5 ni 4 sìgiyɔrɔmani na ɲɔgɔn na, da wɛrɛw sìgiyɔrɔmani ɲɔgɔn na bɛ 20 Bange. O la, an b'a Fɔ ko da caman sìgiyɔrɔmani ɲɔgɔn na bɛ 20 Di. O da minnu bɛ Sìgiyɔrɔma ɲɔgɔn na ka 20 Bange (5 x4; 2 x 10; 1 x 20), olu bɛ Weele ko 20 sìgiyɔrɔmadaw.

An ka Jὲ kà 24; 9; 40; 10 sìgiyɔrɔmadaw Лini.

 

 

 

 

 

 

 

 

Blàdon : 2016-04-30     Yɛlɛmako laban : 2018-02-15


I fɛla Fɔ fasiri kan :

Captcha

Fàkan Kanbaaraso
2017-12-28 21:38:44
Dafata-dafalen batobaliya bɛ Kɛ yɔrɔ minnu na olu ye mɔsɔnni kɛyɔrɔw ye bamanankan na. Sɛbɛncogo fla b'a daɲɛw na, u mɔsɔnnen n'u mɔsɔnbali. E b'a Fɔla min ma ko dafata-dafalen batoli o ye mɔsɔnbali ye kà dafata-dafalen batobaliya Kɛ a mɔsɔnnen ye. Daɲɛ mɔsɔnnen sɛbɛnni fɔli man ca kàlandenw ye n'a Bɔra "g" bìnyɔrɔw la: "taga" mɔsɔnnen ye "taa" ye. O cogo kelen na, mɔgɔ, dulon, tɛnɛ, dunan, ɲɔgɔntuma, tile mɔsɔnnen ye maa, dlon, tnɛ, dnan, ɲwaantuma, tle ye.
sorti keyita
2017-11-30 12:44:53
Ne ka kuma bɛ talikɛ dafata-dafalen sariya labato baliya kan kumasenw kɔnɔ.

Jagomajira

Daɲɛgafe sànta

Fàkan bataki

Sìgidɔn

Jyɛn jamanaw

 

Mali duguw

Daɲɛsɛbɛn

Maralenw

2024

2023

2023-12

2023-11

2023-10

2023-09

2023-08

2023-07

2023-06

2023-05

2023-04

2023-03

2023-02

2023-01

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2017-12

2017-10

2017-09

2017-08

2017-07

2017-06

2017-05

2017-04

2017-03

2017-02

2017-01

2016

2016-12

2016-11

2016-10

2016-08

2016-07

2016-06

2016-05

2016-04

2016-03

2016-02

2016-01

2015