FÀKAN

Mali duguw >

Taraso I

Dugu yɔrɔfɔli

Taraso I ye Kucala kolomi dugu dɔ ye. A bɛ Molobala galoda fɛ nink'a kafoda Kɛ o Molobala kelen in ye fana. Sikaso y'a ka marabolo ye. Taraso I ni Molobala cɛ tɛ Tɛmɛ bamɛtɛrɛ 7 ɲɔgɔn kan, nka a ni Kucala cɛ kɔni ye 45 ye. Taraso I lasɔrɔli ka nɔgɔ. N'i Bɔra Kucala ni k'i kùnda Kuri kan, i bɛ na Se Molobala sirafara ma, i kɛlen ka Kucala Blà ni bam 25 ɲɔgɔn ye. I bɛ Fara o fɛ, ka bam 10 ɲɔgɔn Bòli nink'i Madon Molobala la. N'i Bɔra yen sa, i bɛ sɔrɔ k'i kùnda Taraso I kan. Sungulaso, Taraso II hɛrɛmakɔnɔ, Sògo ani Molobala ye Taraso I dafɛduguw ye.

Dugu tɔgɔko

"Tukookan" de tùn ye dugu in tɔgɔ ye fɔlɔ-fɔlɔ. O tɔgɔ in sɔrɔla a tutigɛbaa de fɛ, o min tùn bɛ Weele ko "Tukooloo". A tùn bɛ Bɔ 'Sàn. Tukooloo Nàna donsoya de sababu la yen. Nka an bɛ bì min na o tɔgɔ in tɛ Fɔ a ma tùn. O de Munun-mununna ka Nà Kɛ "Taakan" ye. O min bɛ "Tukooloo" ka so Лini kɔrɔko siratigɛ la. Nka Taraso in Sɔrɔla bamanankanfɔlaw ka fɔcogo de fɛ.

Dugu marabaako

Màsakɛ-fanga waatiw la, Taraso I tùn bɛ Mara Molobala màsakɛw fɛ. Nkan bì u ka mara bɛɛ Seginna dugutigiw ma fàamaw ta 'kɔ. Taraso I dugutiya ye laadalata ye, wa a bɛ Nà kɔrɔya- kùnda de. Taraso I dugutigiw bɛ Bɔ 'kìn kelen de la. Maadu Tarawele de bɛ yen dugutigiya la bì (2015).

Dugu bònya

Kìn naani de bɛ Taraso I la, olu ye ʃikɔkan, Kafela, Kagbɔla, Mɔbila ani Zeela ye. Taraso I ma sìgiyɔyɔ-yɛlɛma Kɛ a sìgili ni sisan 'cɛ.

Dugu siyako

Miɲankaw ni fulaw de bɛ Taraso I la. Bamanankan, fulakan, ani mamara bɛ Fɔ yen. Nka mamara de bɛ Fɔ yen kosɛbɛ. Jàmu Tarawele, Konatɛ, Dao, Sidibe, Sangare ani Jalo de bɛ yen.

Dugu baarako

Tarasokaw bɛ Saɲɔ, keninke, kàba, kɔɔri, tiga, tiganinkuru, ʃɔ, malo, mangoro, lenburuba, lenburukumunin, manje, sɔmɔ, tubabunkɔyɔ, tamati, fòronto ani ʃù Sὲnɛ. Daaba ni kamanmafɛn-kùnda, u bɛ misi, saga, bà, fàli, wùlu, kami ani ʃɛ, Mara. Laadala mɔnikɛyɔrɔ fla bɛ Taraso I la olu ye kotimɛɛ-nukan ani Ntɔrlakelen. U b'u ka mɔni Kɛ ni flenw, byɛnw ani muruw ye. Jago misɛnninw bɛ Kɛ yen.

Dugu yiriwaliko

Musojigin-so, ɲɔsimansinw, jabaraninw, kɔɔrisuguw, motow ani kalalikɛ-mansinw bɛ Taraso I la. CMDT ani AMDD ye baɲumankɛ-tɔnw ye minnu ye dɛmɛ Dὸn u ye yiriwaliko hukumu 'kɔnɔ. AMDD ka baaraw tùn ɲɛsinnen bɛ kɛnɛyakow ani kàlankow sabatili ma dugumɔgɔw ye. CMDT ka yiriwa ɲɛsinnen bɛ siradlaw ni dugumɔgɔw kàlanni ma sɛnɛ yiriwali kama.

Dugu kàlanko

Balikukalan ni Blonkɔnɔ-kàlan bɛ KɛTaraso I la yen. Taraso I lakɔlikalan Dabɔra 2000 sàn. Lakɔlikalanso kelen min bɛ u fɛ yen duguma-dakun fàn fɔlɔ ta dòn.

Dugu batoko

Silamɛya dɔrɔn de bɛ Taraso I la. Misiri kelen b'u fɛ yen. U ka silamɛya dònni Bakari Tarawele fɛ bɛ sàn bi duuru ni wolonfla ɲɔgɔn Bɔ.

Dugu ɲεnajεko

Seliw ani kɔɲɔw ye Taraso I ka ɲεnajεlakow ye. U ka fɔlifɛnfɔtaw ye bala, bàra, bɔnɔ ani dununw ye.

Dugu kungoko

Kɔ kelen ani dàla duuru bɛ Taraso I kungo 'kɔnɔ yen.

Dugu kabakoma-yɔrɔko

‘Kabakomayɔrɔ tɛ Taraso I la ko mɔgɔ bɛ Se ka Taa i ɲɛ Da min kan.

 

Blàdon : 2016-02-10     Yɛlɛmako laban : 2016-07-29


I fɛla Fɔ fasiri kan :

Captcha

Jagomajira

Daɲɛgafe sànta

Fàkan bataki

Sìgidɔn

Jyɛn jamanaw

 

Mali duguw

Daɲɛsɛbɛn

Maralenw

2024

2023

2023-12

2023-11

2023-10

2023-09

2023-08

2023-07

2023-06

2023-05

2023-04

2023-03

2023-02

2023-01

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2017-12

2017-10

2017-09

2017-08

2017-07

2017-06

2017-05

2017-04

2017-03

2017-02

2017-01

2016

2016-12

2016-11

2016-10

2016-08

2016-07

2016-06

2016-05

2016-04

2016-03

2016-02

2016-01

2015