FÀKANGranwil Taylɛr Wuds (1856-1910)
Granwil Taylɛr Wuds Bangera 1856 sàn kalo 4nan tlè 23 Ohiyo, Kolɔnbus fɛ. Ale de tùn Ye ‘fàrafin ye, min ye sintili 50 ni ‘kɔ jan Kɛ. Wa ale de Kɛra Ameriki màa fɔlɔ ye, min buruju Bɔra Fàrafinna fɔlɔ ye kà Kɛra kùranko ni nὲgɛko dɔnfɛɛrɛ-tigi ye Farali kὲlɛba ‘kɔ.
K’a To ‘sàn 10 na, a tùn Ye dlalikɛla ni mànsintigi ye a fà nɔ̀ fɛ tὲrɛnsira kan. ‘Màa tùn Dòn min ma Dòn kàlan na. A y’a ka baaraw la fànba Bὲn sìsikurunko (tὲrɛn) ma. A ka dlali kɛlenw na fànba dɔw Ye nὲgɛjuru-ciko (The Multiplex Telegraph), fὲɛrɛ min tùn b’a To màaw tùn bɛ se kà bàtakiw Ci tὲrɛnw bòlitɔ ni tὲrɛntayɔrɔw ‘cɛ. A ka fὲɛrɛ y’a To fòroba-bolifɛnko ‘dannafɛn ye Etazini ‘dùgubakɔnɔnaw la. A ye dɔnfɛɛrɛ dègeliw Kɛ ‘sàn flà ‘kɔnɔ ni kà sɔ̀rɔ kà baara Kɛ « The Dabville and Southern Railways » la. 1884 sàn, Wuds ni a badenkɛ Lyat ye « The Woods Railway Telegraph Company » sɔ̀rɔbolo-cakɛda da Yὲlɛn, min bɛ nὲgɛjuruci-minɛnw Dla k’u Fèere.
Wuds ye yὲlɛmaba Dòn sìsikurun-sirako la. 1985 sàn, a ye « Telegraphony » Blà ‘sèn kan. O Ye ‘mànsin ye min bɛ telefɔni ni nὲgɛ-jurucila Kala ɲɔgɔn na.
Tomas Edisɔnn ni Granwil Wuds Karila ɲɔgɔn na Mutiplex Telegraph tìgiyako la nkà kiiri da Dyara Wuds la minkɛ, o n’a ta bɛɛ Edisɔnn y’a Ŋàniya Granwil ka baara Kɛ ale ye. Wuds ma Sɔ̀n o ma, a y’a yὲrɛ ta.
A mìniji Dɔgɔyara 1910 zanwuyekalo tlè 30 Niyɔrk.
Bɔyɔrɔ : Wikipédia
Blàdon : 2024-02-17 Yɛlɛmako laban : 2024-02-17
