FÀKAN

Bamanankan

Bamanankan ye Fàrafinna tlebinyanfan kanw na kanba dɔ ye. A bɛ Fɔ Mali n'a laminijamanaw 'kɔnɔ. A weeeletɔgɔw ka ca 'jamana ni jamana. "Bambara" y'a weelecogo min Jara a 'kùn na tubabuw ka sɛbɛnni fɛ.

Bamanankan bɛ kankabila min fɛ o bɛ Weele kandɔnnaw fɛ ko Nizɛr-kɔngo. Josɛf Grinbɛrg ka ɲininiw y'o Jira an na. O cɛ kelen in ka farafinnakanw danfarali ɲininiw 'sèn fɛ fana, o ye tlayɔrɔ wɛrɛw Ye kankabilaw 'kɔnɔ minnu na Mandenkan kankulu ye Nizɛr-kɔngo kankabila kɔnɔ-kankulu dɔ ye. Bamanankan ye Mandenkan kankulu kan dɔ ye min bɛ Fɔ Mali kɔnɔ. O kankulu in kɔnɔkan tɔw ye julakan ye (Burkina Faso ani kɔdiwari), Maninkakan (Mali ani Laginɛ) Mandingo (Ganbi), Mɛnde (Saralɔn), (bulletin ACALAN B°4) ɲuman na.

Bamanakan ye 'kan ye min bɛ 'labɔli Kɛ Mali 'kɔnɔ ka Sago Mali Kan tɔ bɛɛ kan. O y'a Kɛ Mali kanw na mandi ye. Kɛmɛsara la, a mɛnni n'a fɔli kɛbaaw bɛ mɔgɔ 80 Bɔ malidenw na. Bamanankan bɛ Sɛbɛkɔrɔ-fɔ Mali duguba bɛɛ 'kɔnɔ hali ni kan wɛrɛ bɛ o duguba mɔgɔw 'bolo ka Tɛmɛ a kan. Kɛmɛsara tɔ 20 bɛ Tla Mali kan 12 tɔw ni ɲɔgɔn 'cɛ. O fanga min bɛ bamanankan na o ye, o b'a Jira ko malidenw kùnko fànba bɛ Лɛnabɔ a la. Baara caman bɛ yen minnu kɛbaaw bɛ Лɔgɔn-kumaɲɔgɔnya bamanankan na.

Bamanankan Fɔra ka Blà Mandenkanw ka kankulu fɛ kandɔnnaw fɛ. A kankabila ye Nizɛr-Kɔngo ye.  Лininikɛla dɔw ka jateminɛ na, a kan in mɛnbaa mumɛ, Mali 'kɔnɔ ani Fàrafinna tlebin-yanfan fɛ, o bɛ T'i Jɔ mɔgɔ miliyɔn mùgan ni duuru la (25 000 000).

 Jyɛn kὲlɛ fɔlɔ (1914-1918) ani kὲlɛ flanan 'sèn fɛ (1939-1945), bamanankan Kɛra Fàrafinna tlebinjamanaw ka kan madɔnnen ye Fàrafinna kan tɔw 'tu la.

Bamanankan bɛ Kàlan dakun caman na. Dugumakalanso kàlan fànba bɛ Kɛ a la Mali foroba-kalansow la. A bɛ Kàlan Cɛmakalansow la. Sannakalan bolofara dɔw b'a Kɛ u ka sannakalandenw 'kùn fana. Kùnnafonilasesow fana b'u ka lasew fànba Kɛ a la Mali 'kɔnɔ. Rajo min bɛ Fransi ko RFI o fana bɛ lase dɔ Kɛ ko Mandenkan. Hali n'o tɛ Kɛ bamanankan gɛrɛgɛrɛ la, bamanankan 'nì Bɛ o kumakanw na bari olu ka lase bɛ kankulu de la: mandenkan. Amerikikaw ka rajo min Bɛ yen ko VOA o ka Mali kura lase bɛ Kɛ bamanankan cɛ ɲi na.

 

 

Blàdon : 2016-03-04     Yɛlɛmako laban : 2020-02-16


I fɛla Fɔ fasiri kan :

Captcha

Jagomajira

Daɲɛgafe sànta

Fàkan bataki

Sìgidɔn

Jyɛn jamanaw

 

Mali duguw

Daɲɛsɛbɛn

Maralenw

2024

2023

2023-12

2023-11

2023-10

2023-09

2023-08

2023-07

2023-06

2023-05

2023-04

2023-03

2023-02

2023-01

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2017-12

2017-10

2017-09

2017-08

2017-07

2017-06

2017-05

2017-04

2017-03

2017-02

2017-01

2016

2016-12

2016-11

2016-10

2016-08

2016-07

2016-06

2016-05

2016-04

2016-03

2016-02

2016-01

2015