FÀKAN

Dɔnniya fòrobali

Dɔnniya fòrobayali jὲmukan tàko 19nan

Sannadɔn: Sankolo lajɛlanw (yeko 2nan)


1. Lajɛlan lasagominɛnw
1.1 Лɛmadasow
1.2 Komaɲinintolaw (ballons atmosphériques)
1.3 Dasumu-sumunanw (sondes spatiales)
1.4 Bololamantonw (satellites artificiels)
1.5 Bonkurunw (fusée)
 
2. Lajɛlanw tàyɔrɔ kà lajɛli kɛ
2.1 Dùgumalajɛlanw
-        Olu bɛ Kɛ kà sankolo Flɛ k’i To dùgu ma ;
-        U bɛ Kɛ ɲɛmadasow de ‘kɔnɔ ;
-        U bɛ Turu kùlu janw san fɛ (bm 2000 jànya ɲɔgɔn) k’u fana Màbɔ dugukɔnɔnaw la ;
-        Fananlasaalan NTT y’o la bèlebele dɔ ye min Bɛ ɲɛmadaso La Sila ‘kɔnɔ, Shili;
 
2.2 Kɛnɛfɛlajɛlanw
-        Olu bɛ flɛli Kɛ k’u To kɛnɛ ‘kɔnɔ ;
-        U bɛ lasàgo komaɲinintolaw ni dasumu-sumananw;
-        A dɔw gὲrɛgɛrɛ bɛ Fìli u taasira ‘kɔnɔ bonkurun fɛ ;
-        U ka flɛlikɛyɔrɔ bɛ da mìnɛ bm 13 hakɛ tὲmɛnen ‘kɔ an ‘kùn na kà Taa ;
-        Fananlasaalan Kɔsmɔs 215 Kɛra fɔlɔ-fɔlɔnin ye min Fìlila kà taa kɛnɛ ‘kɔnɔ Risiw fɛ 1968 sàn na ;
-        Fananlasaalan Hobɔl Fìlila kà Taa kɛnɛ ‘kɔnɔ kàbini 1990 sàn na NASA ni ESA fɛ;
-        Fananlasaalan Jamsi Wɛb Taara kɛnɛ ‘kɔnɔ kà Hobɔl nɔ̀nabla
 
3. Càrinni suguya minnu bɛ ɲini ɲɛmadasow ‘kɔnɔ
-        Càrinniw bɛ Sɔ̀rɔ jèniniw de fɛ : ni fɛn bɛ Jèni, a mànfɛnw bɛ càrin kà Bɔ a la.
-        Carinni minnu ye mànkan ye : dànsagomankan (ultrason) / dajiginmankan
-        Càrinni minnu ye yeelen ye : yeelenjuruw (alfa, beta ani gama taw), dajiginblenman.
 
4. Dodaɲɛ kura fɔlenw kùnɲɔgɔnw dili fransɛkan na
alfa (càrinni alfa) = alpha / rayonnement alpha
alfaden = particule alpha
beta = beta
betaden = particule beta
bololamanton = satellite artificiel
bonkurun = (fusée)
bosoli = analyse
carinni = rayonnement
dajiginblenman = infrarouge
dajiginmankan = infrason
dànsagojòlibaga = ultraviolet
dànsagomankan = ultrason
dasumu-sumunan = sondes spatiales
gama = rayon gamma
gamaden = particule gamma
komaɲinintola = ballon atmosphérique
ɲɛmadaso = observatoire
sannadɔn = astronomie
yeelenjuru = rayon lumineux, spectre lumineux
 
Sunkofɔlan
Microsoft Encarta Collection, 2009, Galilée (savant).
Microsoft Encarta Junior, 2009, Galilée.

 

Blàdon : 2023-12-01     Yɛlɛmako laban : 2023-12-01


I fɛla Fɔ fasiri kan :

Captcha

Jagomajira

Daɲɛgafe sànta

Fàkan bataki

Sìgidɔn

Jyɛn jamanaw

 

Mali duguw

Daɲɛsɛbɛn

Maralenw

2024

2023

2023-12

2023-11

2023-10

2023-09

2023-08

2023-07

2023-06

2023-05

2023-04

2023-03

2023-02

2023-01

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2017-12

2017-10

2017-09

2017-08

2017-07

2017-06

2017-05

2017-04

2017-03

2017-02

2017-01

2016

2016-12

2016-11

2016-10

2016-08

2016-07

2016-06

2016-05

2016-04

2016-03

2016-02

2016-01

2015