FÀKANFàrafinna kununni dugumasiri
Kà Bɔ Ameriki gun kan kà Tɛmɛ Erɔp ta fɛ, kà Nà Se Azi ni Oseyani taw ma, dugumasiri kelen Jɔra Fàrafinna gun kan, Segegali dugukolo kan, min ɲɔgɔn ma Deli kà Da dugumasiriw la kùndama la. O ye Fàrafinna kununni dugumasiri ye ; dugumasiri min penpelen dòn fo m152 ɲɔgɔn geji ni san ‘cɛ.
Dugumasiri jɔsawura
Dugumasiri in yɛrɛ ye ‘denbaya ye min mɔgɔ ye sàba ye: cὲ n'a muso an'u den. Cὲ jɔlen dòn k'a kininbolo Balan a muso fana jɔlen kɔ la a kɔ fɛ dɔɔnin k'u den sìgilen To a numanbolo kamankun kan k'o yankannen To u taafan fɛ. Den fana y'i sìgilen To a fà kamankun kan k'i numanbolo Jan k'o bolokɔnin Sin jyɛnnatigɛ waati nàtaw ma. U mɔgɔ sàba bɛɛ bɛ ɲɔgɔn 'bolo k'u Kùnda lahɔrɔma kan.
Dugumasiri yecogo bɛ ko min taamaʃyɛn Kofɔ o ye Fàrafinna denbaya yɛrɛwolo dɔ poyitɔ ye kà Bɔ dugu 'jukɔrɔ kà Nà jyɛn yeelen ni hɛɛrɛ daamu Da. O la, u mɔgɔ sàba bɛɛ bɛ hakilila dɔ kan: muso bolo sɛɛnɛcogo a 'kɔ o bɛ Fàrafinna bɔfan Jira, den bolo sincogo kà ɲɛfɛla Jira o bɛ Fàrafinna ka sininkow laɲini Kofɔ hɛɛra ni lafiya ani bɛn 'kɔnɔ. Cὲ yɛrɛ jɔcogo bɛ Fàrafinna ka kologɛlɛya n'a ka barika Jira lafiya 'kɔnɔ. 'Kumalasurunyala, dugumasiri in bɛ Fàrafinna bɔtɔ Jira dìbi la kà yeelen fàn Magɛn, an b'a Fɔ min ma ko Fàrafinna kununni kà Bɔ sunɔgɔ la.
Den bolo sinfan fana Dabɔr'a kamà k'o Sin jyɛn dugumasiri wɛrɛ ma n'o bɛ Etazuni 'kɔnɔ ko Lafiya dugumasiri. Fàrafinna dugumasiri in n'o ɲɛsinnen bɛ ɲɔgɔn ma kà geji K'u dànfaralan dɔrɔn ye.
Dugumasiri yɔrɔfɔli
Fàrafinna kununni dugumasiri bɛ Dakaru. A bɛ yen kìn min na o tɔgɔ ye ko Wakam. Wakam fana y'a ‘damagaloda ye. Kùlunin flà bɛ kɔgɔjida la ɲɔgɔn da fɛ yen minnu bɛ Weele ko sinbara flànin kùluw. Dugukolo-fɔɔnɔ ka kùlu jɔlenw dòn a yɔrɔ a yen. O kùlu kelen kan, Fàrafinna kununni dugumasiri in Nàn'i Cooko kà sanfɛla Minɛ a dafɛfɛn bɛɛ la. A sìgidɔndaw ye 14° 43' 20" K ani 17° 29' 42" T ye.
Dugumasiri kiimɛ mankutu
Cὲ minn bɛ a la o girinya ye tɔni .100 ye kà muso ta Kɛ t.70 ye. U la den girinya ye t.20 ye. N’i y’a mɔgɔ sàba girinya Fàra ɲɔgɔn kan, o bɛ T'i Jɔ t.190 na.
Mɔgɔ ninnu poyitɔ dòn kà Bɔ dugu min na o fara min bɛ Weele ko coronnan o girinya ye t.6 810, betɔn soginnen na. O la, coronnan ni mɔgɔw girinya mana Kafo o mumɛ bɛ Kɛ tɔni 7000 ye.
A dugumasiri in mɔgɔw Dlara bɔgɔ min na o ye dɛɲɛ ani sìra ye. U coronnan ye fàra labɛnnen ye. A bɛ ssànkɛmɛ sìgiyɔrɔma 12 (sàn 12 000) Kɛ n’a ma Cyɛn. O ye k’a Jira k’a bɛ To yen fo kà 3200 sàn Se, tle-nɔɔrɔminɛ kɛko 4 bɛ na Kɛ sàn min na kɔni.
Dugumasiri kùndama geji 'kùn na
Fàrafinna kununni dugumasiri in bɛ kùlu min 'kùn na o jànya ye m100 ye. Dugumasiri yɛrɛ kùndama ye m52 ye min tlalen dòn sankanso 15 ye. A ni kùlu jànya fàralen ɲɔgɔn kan o mumɛ ye m152 ye geji 'kùn na. A bɛ kùlu min sàn fɛ yɛlɛncogo flà b'o la: n'i ma Yɛlɛn a mɔbilisira fɛ, i bɛ Yɛlɛn a sènnamasira fɛ o min ye ‘baladenninw ye kà Yɛlɛn kà Taa i bɛ min ɲɔgɔn 198 Dòn i 'sèn kɔrɔ san'i kà Se a ma. N’i Ser’a ma, a flɛlikɛyɔrɔ bɛ Taa da Minɛ fo cὲ kùnkolo ‘kɔnɔ, sankanso 15nan na. Komin a sankanso 15nan ni 3nan cɛ tɛ lajɛliyɔrɔw ye, i mana Jigin kà Bɔ yen, i bɛ Nà Tɛmɛ ni lajɛli ye fo a sankanso 3nan na. N’i Bɔr’a sankanso 3nan na, i bɛ Nà 2nan na kà N’a Laban fɔlɔ la. Nka san’i ka yɛlɛnni Dabɔ a sankansow la, dugumabon bɛ yen fɔlɔ.
Dugumasiri dugumabon
San’i ka Yɛlɛn a sankansow la, dugumasiri in dugumabon ye ‘yɔrɔ ye, a yɛrɛ jɔli bɔcogo a da fɛ o jaw bɛ Jira i la yɔrɔ min na. Fàrafinna Tariku fana nàcogo jiralen dòn a ‘kɔnɔ kà Bɔ sàn 4 000 kà Kɔn Yesu ‘ɲɛ kà N’a Blà fo 2000 sàn na Yesu bangelen ‘kɔ.
Dugumasiri sankanso 15nan: cὲ kùnkolo-bara kɔnɔna
Mɔgɔ bɛ Yɛlɛn kà Taa fo dugumasiri in sankanso 15nan 'kɔnɔ. O ye a cὲ kùnkolo-bara kɔnɔna ye. I bɛ Dakaru flɛli daamu Da yen kà Лὲ. Yɛrɛmayɛlɛn-yɛlɛnnan bɛ Taa ni mɔgɔw ye yen. I b'i To dugumasiri so laban 'kɔnɔ kà dugu Ye yecogo ɲuman na. N'i b’o bon laban in 'kɔnɔ, i bɛ dugumasiri yɛrɛ yɔrɔ min Ye i dugu ma o ye a muso kùnkolo-bara ye. I bɛ Sɔrɔ kà flɛli Dabɔ sa f'i ɲɛ dàn. O la, k'i kɔ dònnen To geji ma, i bɛ pankurun-kɛnɛ Ye i ɲɛkuntlenna numankɛrɛ kan, kà geji-dawolo Ye i kininkɛrɛ la f'i ka yeli bɛ Se batodaga ma yɔrɔ jan. I fana bɛ Madelɛnn gun ni Goore gun tigina Ye o kɔ fɛ yen. K'i To a san fɛ, Dakaru bɛɛ bɛ K'i tɛgɛ 'kɔnɔ tèn. I bɛ sɔrɔ kà Tig'a kan ko Dakaru yɛrɛ ka gunya min bɛ Fɔ mɔgɔw fɛ k'o ye cyɛn ye tigi-tigi. Dugu in mɔsɔnnen dòn gejibolow ni ɲɔgɔn 'cɛ tèn.
Sankanso 3nan 'kɔnɔ
Dugumasiri jɔlen ja talen nɔrɔlen dòn ale 'kɔnɔ. Yen Dabɔra dajiraliw kamà. I bɛ Senegali jamanatigi kɔrɔw jaw nɔrɔlen Sɔrɔ a 'kɔnɔ, kabi yen ka yɛrɛmahɔrɔnya sɔrɔli la kà Nà fo sisan na: Lewopol Sedaa Sɛngɔɔ, Abdu Juf, Abdulay Waad, Maki Saal.
Fàrafinna masasigilan flà b'a 'kɔnɔ yen, minnu Dira Senegali ma Angola jamana fɛ. O sìgilan ninnu ye Angola masakɛ kɔrɔ dɔ n'a muso sìgilanw ye minnu ye Angola jamana ka 'ŋaniɲɛjira ye Fàrafinna kununni wulika-jɔko la. Kà Bɔ sankanso 3nan na kà Jigin fo dugumabon na, baladennin bɛ yen min ye taasira flanan ye kà Fàra yɛrɛmayɛlɛn-yɛlɛnnan kan.
Sankanso 2nan
Fàrafinna kununni dugumasiri kurunbokarili Kɛra 2010 sàn awirilikalo tle 3 kà Bɛn ni sibiridonya dɔ ye. A Kɛra dugumasiri sankanso 2nan 'kɔnɔ ale min labɛncogo ɲὲ b'a To o Kɛra faama-bisimilaso ye. Jamana 19 jamanatigi Nàn'a kɛnɛ kan. U bɛɛ Dònna kelen-kelen, u n'u taamaɲɔgɔn-kulu kà sanga 10-10 Kɛ Abdulay Waad kɛrɛ fɛ.
Sankanso fɔlɔ
Ale y'a bon bɛɛ la belebele ye. Ko caman bɛ Kɛ a 'kɔnɔ : dajiraliw, jὲkafɔw ani lajɛɛrɛ wɛrɛw. Senegali siyaw bɛɛ nɔnablalen dòn yen: balant, Serɛr, Wɔlɔfɔ, Manjak, Pulaar... Jirimɔgɔnin flà bɛ ʃyɛnta la. Cὲ dɔ sìgilen bɛ balafɔ la. O bɛɛ ye mɔgɔw dlalen ye bɔgɔ ni jiri la k'u To Fàrafinna laadalabaara dɔ la.
Dugumasiri hakilila sɔrɔbaako n'a jɔbaako
Dugumasiri in kɛli hakilila Bɔra jamanatigi Abdulay Waad (2000-2012) la. A jɔli Kɛra kɔgɔdugu-kore sojɔdɔn kɛnyɛrɛye cakɛda dɔ fɛ ko Mansudae Overseas Project Group of Companies, senegali sojɔdɔnna dɔ ka dɛmɛ 'kɔnɔ ko Piyɛɛ Gujabi Atepa. A jɔli tufaden fɔlɔ Dara awirilikalo tle 15, 2002 sàn na. A jɔli Foorila 2010 sàn marisikalo la. O b'a Jira ko a jɔli ye sàn 8 Kɛ 'sèn na.
Fàrafinna dugumasiri in Kɛra jyɛn dugumasiri bɛɛ la ɲɔgɔntɛ ye bonya la. Dugumasiri fɛn o fɛn bɛ jyɛn 'kɔnɔ bì k'o lajɛli bɛ Kɛ a kɔnɔna fɛ, a jànya b'o bɛɛ ta kan. O la, hali Lafiya dugumasira min ye m46 ye, o t'a Bɔ jànya la.
Senegali jamana ye dolar miliyɔn 25 ($25 000 000) musaka Kɛ nin dakabannaso in jɔli la min tùn ye Sefa miliyari tan ni flà (Sefa 12 000 000 000) ye a waati la.
Fàrafinna jamana bɛɛ niyɔrɔji sìgilen dòn a 'kɔnɔ
Angolakaw ka masasigilan minnu bɛ yen, olu bɛ yen k’o jamana niyɔrɔ Jira a ko la. Mali ka laadala yɛlɛn-yɛlɛnnan dɔ bɛ yen kà Mali ka sèndonni Jir'a ko la kà Fàra dɔgɔnɔjamana minɛn kɔrɔ dɔ kan. Liberiyakaw ka cὲkun dɔ bɛ yen. Benɛnkaw ka bololafɛn dɔ bɛ yen. Burkinakaw ka jirimɔgɔnin dɔ bɛ yen. Ganakaw ka yɛlɛn-yɛlɛnnan dɔ fana bɛ yen. O bɛɛ ye ŋaniɲɛjira ye ko hali ni dugumasiri in bɛ Senegali dugukolo kan, ko a dama ka kan Fàrafinna yɔrɔ bɛɛ la.
Blàdon : 2016-05-11 Yɛlɛmako laban : 2016-05-11
